Fasit – Leksjon 16
Frå topp til tå (tekstbok s. 190–191)
1 Kva heiter det på ditt språk?
Ingen fasit
2 Kan du orda?
Tekst 2
Alle menneske og dyr treng oksygen. Oksygen finst i lufta som vi pustar inn. Når vi pustar inn, går lufta til lungene. I lungene tar blodet opp oksygen frå lufta.
Tekst 3
Hjernen er inni hovudet. Hjernen bestemmer alle våre tankar og alt vi gjer. Hjernen gir beskjed til kroppen om kva den skal gjere.
Tekst 6
Når vi et, går maten ned gjennom spiserøret og så til magesekken. Så går maten vidare til tarmane. Kroppen fordøyer maten. Det vil seie at den tar opp dei stoffa den treng frå maten.
Tekst 4
Skjelettet er satt saman av 206 bein. Desse beina kallast knoklar. Det punktet der to knoklar møtest, kallar vi eit ledd. Ledda gjer at vi kan bevege skjelettet vårt. Kneet er eit ledd. Skjelettet beskyttar dei indre organa våre, for eksempel hjartet, lungene og hjernen.
Tekst 5
Musklane er festa til skjelettet. Musklane hjelper oss å bevege kroppen vår. Vi kan bøye oss og strekke musklane. Musklane trekker seg saman når vi spenner dei. Når vi slapper av, blir dei lengre igjen. Har du vore støl nokon gong? Då er det musklane du har vondt i.
Tekst 1
Hjartet er ein muskel. Hjartet slår utan at vi treng å tenke på det. Hjartet pumpar blod rundt i kroppen. Blodårene fraktar blodet. Vi kan kjenne at hjartet vårt bankar. Når vi er aktive, bankar hjartet fortare. Aktivitet er bra for hjartet!
3 Korleis arbeider kroppen din?
Ingen fasit
4 Setningar
Løysingsforslag
| å løfte | Det er viktig å løfte riktig. |
| å gløyme | Du må ikkje gløyme å gjere lekser. |
| å bevege | Det er sunt å bevege seg mykje. |
| å kvile | Eg pleier å kvile litt etter middagen. |
| å hugse | Eg hugser ikkje namnet hans. |
Mitt hjarte bankar for deg! (tekstbok s. 192)
5 Kva betyr det?
| Vi seier: | Vi meiner: |
| Ho er bare skinn og bein. | Ho er veldig tynn. |
| Ho heng med hovudet. | Ho er trist. |
| Ho får auge på noko. | Ho ser noko. |
| Ho listar seg på tå. | Ho går veldig stille. |
| Ho har hjartet i halsen. | Ho er redd. |
| Ho spissar øyra. | Ho høyrer etter. |
| Ho snakkar rett frå levra. | Ho er ærleg. |
Bjørn føler seg dårleg (tekstbok s. 193)
6 Korleis følte Bjørn seg?
A Kva betyr omtrent det same?
| kvalm | vil kaste opp |
| stressa | har mykje å gjere |
| bleik | kvit i ansiktet |
| alvorleg | kan vere farleg |
| sjuk | ikkje frisk |
| svimmel | ein føler at verda går rundt |
| oppblåst | med mykje luft eller gass i magen |
B Bjørn blir sjuk
kvalm
redd
sliten
svimmel
uroleg
trøytt
stressa
C Bjørn
Løysingsforslag
Bjørn arbeidde med ein rapport og var veldig stressa.
Plutseleg følte han seg kvalm.
Han blei redd.
Han sveitta og var svimmel.
Det gjorde han veldig uroleg.
Det hastar! (tekstbok s. 194)
7 Nødnummer
- 110
- 113
- 112
- Ingen fasit
8 Kva gjer du i ein nødssituasjon?
Ingen fasit
Hos fastlegen (tekstbok s. 195)
9 Hugsar du teksten?
- Fordi han fekk eit hjarteinfarkt.
- No går det bra.
- Han såg på TV, surfa på Internett, las aviser og bøker.
- Nei, han slutta for to år sidan.
- Nei, det er han ikkje.
- Han må spise sunt og trene.
- To veker til.
- Han skal komme til kontroll om to veker.
10 Kva betyr omtrent det same?
| Kva heiter du? | Kva er namnet ditt? |
| Kor bur du? | Kva er adressa di? |
| Når er du født? | Kva er fødselsdatoen din? |
| Kor kjem du frå? | Kva heiter heimlandet ditt? |
| Kor har du smerter? | Kor har du vondt? |
| Kva symptom har du? | Kva smerter har du? |
11 Bjørn bestiller legetime
Løysingsforslag
| Legesekretæren: | Enga legesenter, ver så god. |
| Bjørn: | Hei, dette er Bjørn Vik. Eg vil gjerne bestille ein time. |
| Legesekretæren: | Kva er fødselsdatoen din? |
| Bjørn: | 24.11.1970 |
| Legesekretæren: | Kven er fastlegen din? |
| Bjørn: | Det er Ole Sagene |
| Legesekretæren: | Hastar det? Er det akutt? |
| Bjørn: | Nei, det er ikkje akutt. |
| Legesekretæren: | Du kan få ein time i morgon klokka kvart over ti. Passar det? |
| Bjørn: | Ja, det passar bra. |
| Legesekretæren: | Fint. Vi sest då! Ha det. |
| Bjørn: | Ha det! |
12 For høgt, for lågt, for mykje, for lite eller akkurat passe?
Ingen fasit
13 Snakk saman: Hos legen
Ingen fasit
Verb: Et sunt! (tekstbok s. 196)
14 Mamma er engsteleg
Han må lese mykje.
Han må legge seg tidleg.
Han må besøke Marta.
Han må helse til Filip.
Han må ete mykje frukt og grønsaker.
Han må ikkje drikke så mykje kaffi.
Han må finne ein kjæraste.
Bindeord: Når du smiler, skin sola! (tekstbok s. 197)
15 Derfor eller fordi?
- Ho har dårleg helse fordi ho et usunn mat.
- Ho et usunn mat. Derfor har ho dårleg helse.
- Han er frisk fordi han held seg i form.
- Han held seg i form. Derfor er han frisk.
- Eg er glad fordi eg har fått lønn.
- Eg har fått lønn. Derfor er eg glad.
- Eg har bestått norskprøven fordi eg har jobba hardt.
- Eg har jobba hardt. Derfor har eg bestått norskprøven.
- Eg blei glad i går fordi eg fekk eit brev frå ein god venn. (Løysingsforslag)
16 Før og no
Løysingsforslag
Før likte eg meksikansk mat, men no liker eg thaimat.
Før likte eg rock, men no liker eg klassisk musikk.
Før likte eg å sjå filmar på TV, men no liker eg å gå på kino.
Før likte eg å reise på ferie, men no liker eg å vere heime i ferien.
17 Kva skjer?
- Det var tysdag kveld.
- Eg var aleine heime og kjeda meg.
- Derfor ringte eg til Sofia.
- Sofia ville gjerne gå på kafé saman med meg.
- Vi møtte kvarandre på ein kafé i sentrum.
- Først drakk vi ein kopp te og åt kake.
- Vi snakka mykje og koste oss.
- Etterpå tok vi følge heim.
- Til slutt sa vi «ha det!»
18 Når du ler, blir eg glad
- Når du ler, blir eg glad.
- Når du græt, blir eg lei meg.
- Når du snorkar, blir eg sur.
- Når du køyrer bil, blir eg engsteleg.
- Når du klatrar i fjellet, blir eg redd.
Ut på tur, aldri sur! (tekstbok s. 198)
19 Hugsar du teksten?
Ingen fasit
20 Sunn eller usunn livsstil?
| Sunn livsstil | Usunn livsstil | |
|---|---|---|
| Eg et mykje frukt og grønt. | Eg sit og ser på TV seks timar kvar dag. | |
| Eg er mykje ute i frisk luft. | Eg sit framfor datamaskina heile natta. | |
| Eg går av og til på treningsstudio. | Eg drikk tre flasker vin kvar fredag og laurdag. | |
| Eg elskar å danse. | Eg røyker. | |
| Eg søv godt om natta. | Eg et mat med mykje feitt og sukker kvar dag. | |
| Eg er ein optimist. | Eg et aldri grønsaker. | |
| Eg ler mykje. |
Ling fortel (tekstbok s. 199)
21 Snakk saman: Ling
Ingen fasit
22 Helsa mi
Ingen fasit
23 Hjernetrim
A Sudoku
B Figurar I
C
C Figurar II
Uttale (tekstbok s. 200)
24 Følelsar
| 1 | x | |||
| 2 | x | |||
| 3 | x | |||
| 4 | x | |||
| 5 | x | |||
| 6 | x | |||
| 7 | x | |||
| 8 | x | |||
| 9 | x | |||
| 10 | x |
25 Diktat
- Eg er glad i deg.
- Ho har eit varmt hjarte.
- Mennesket har stor hjerne.
- Han er berre skinn og bein.
- Eg er einig med deg.
- Du er heilt kvit i ansiktet.
- Korleis har du det?
Veit du det? (tekstbok s. 201)
26 Veit du det?
- Eigenandel betyr at du betaler mindre enn det faktisk kostar.
- Fastlege betyr at du får komme til den samme legen kva gong du er sjuk.
- Blå resept betyr at du betaler ein eigenandel for medisinen, ikkje full pris.
- Teieplikt betyr at det er forbudt å snakke om pasientar med andre.
27 Finn ut: Helse- og aktivitetstilbod i nærmiljøet ditt
Ingen fasit